En iyi yatırım aracı hangisidir?

Herkes için geçerli olan, tek tip “en iyi yatırım aracı” diye tanımlanabilecek bir yatırım türü yoktur. Yatırım araçlarının beklenen getirileri, dünyanın ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik duruma göre, yatırımcıların eğilimine göre değişir. Her bireyin yaptığı birikimin hikayesi farklıdır. O nedenle herkese aynı yatırım aracını önermek bireysel yatırımcı için hüsrana neden olabilir. Örneğin iki bireyi ele alalım…

Ali Bey emekli, evi olan sakin, sabırlı ve olgun biridir. Tek yatırım amacı torununun eğitimi için biriktirdiği miktarı değerlendirebilmektir. Fatma Hanım ise henüz 35 yaşında beyaz yakalı bir çalışandır. Çalışmaya başladığından beri 100.000 TL biriktirmiştir. Ev alma hayali olan Fatma Hanım, uygun evi bulana kadar elindeki peşinat miktarını değerlendirmek istemektedir.

Bu iki yatırımcının risk seviyesi, karakter yapısı ve yaşı dolayısıyla hayata bakışı ve dolayısıyla beklediği getiri farklıdır. Bu örnekte sadece iki yatırımcı vardır. Oysa yüzlerce farklı karakter ve yaşam varken herkese aynı yatırım önerisinde bulunmak doğru olmaz görüşündeyim.

Yüksek Riskten Düşük Riske Göre Yatırım Araçları

En bilinen yatırım araçlarını risklerine göre yüksek riskten düşük riske doğru sıraladım. Risk ile beklenen getirinin doğru orantılı olduğunu bilmemiz gerekir. Düşük risk alarak çok kazanmak neredeyse mümkün değil. Yani bu işin matematiğine uymuyor zaten. Bu nedenle hızlı ve kolay para kazanmak her zaman yüksek riskler içerir. Düşük riskte ise daha düşük getiriler mümkündür. Tabiri caizse ne kadar ekmek o kadar köfte:)

Sanal Paralar: Sanal paraların ülkemizde herhangi bir düzenlemesi bulunmadığından en riskli yatırım aracı olarak nitelendirdim. Kripto varlıklar ileride hayatımızı etkileyecek bir teknoloji. Ancak biz bu varlıkları bitcoin olarak gördüğümüz sürece daha çok hüsrana uğrarız. 

Foreks: Foreks piyasaları kaldıraçlı piyasalar olup 5 gün 24 saat açık, her an hızlı hareket eden fiyatlar söz konusu olduğundan yine yüksek risk grubuna aittir. Profesyoneller bile bu piyasalarda zorlanmaktadırlar. 

Döviz: Döviz piyasaları her zaman çok kazandıran piyasalar olarak algılanıyor ancak yukarı ve aşağı yönlü hareketlerin çok sert olduğu piyasalardır.                              

Gayrimenkul: Aslında gayrimenkulün finansal bir yatırım aracı olarak tanımlanması tartışmalı bir konu. Bence bir taşınmaza dayandığı için gayrimenkul bir finansal yatırım değildir. Ancak Türkiye’de gayrimenkul birikimlerin değerlendirildiği bir yatırım şekli. Özellikle emeklilik için kira geliri sağlamak, kiradan kurtulmak ve çocuğunun geleceği için kira alarak bir plan oluşturmak bizim toplumumuzda yaygındır. 

Hisse Senedi: Hisse senetleri piyasası aslında çok yüksek riskli bir yatırım aracı olarak bilinse de temel analiz yapılarak uzun vade tercih edildiğinde orta riskli olarak nitelendirebileceğimiz bir yatırım aracıdır.

Altın: Altın, Türk halkının en sevdiği yatırım araçlarından yine orta riskli bir yatırım aracıdır. Gram altın aldığınızda ons/dolar biriminden çevrildiği için hem dolara hem de altının kendisine yatırım yapmış oluyorsunuz. Altın düşse bile dolar arttığında sert düşüşlere karşı kendinizi koruyabilirsiniz.

BES: Bireysel emeklilik sistemi ülkemizde yanlış anlaşıldı ve fon yönetimi sorunlu. Ancak uzun vadede oldukça mantıklı bir yatırım şekli. Bireysel emekliliği diğer yatırımlar ile karşılaştırmamak gerek. Çünkü yapılan diğer yatırımlar genellikle emekliliğe kadar bozduruluyor, BESin amacı ise sadece yaşlılıkta daha rahat bir hayat için gençken yatırım yapmaktır. 

Yatırım Fonları: Yatırım fonları ne yapacağını bilmeyen bireysel yatırımcı için tasarlanmış, dünyada çok tutan ama ülkemizde pek bilinmeyen ve tercih edilmeyen bir yatırım aracı.

Devlet Tahvili / Hazine Bonosu: Hazine bonosu ve devlet tahvilinin faizi risksiz faiz oranı olarak baz alınır. Çünkü devlet garantisindedir. Ancak özel sektör de bono ve tahvil ihraç edebilmektedir. Onların riski devletin ihraç ettiği bono ve tahvile göre daha yüksektir.

Vadeli Mevduat: Vadeli mevduat ise bilinen en kolay, en düşük riskli yatırım şekillerinden biridir.

Yatırım yaparken dikkat etmeniz gerekenler?

Yatırım kişiye özel olmalıdır. Tıpkı diyet listesi gibi… Herkesin birikim yapma amacı, miktarı ve süresi farklıdır. Kendinizi başkaları ile kıyaslamayın. Sizin için 10.000 TL önemli iken başkası için bu derece önemli olmayabilir.

Komşunuzdan ya da akrabanızdan duyduğunuz yatırım tavsiyesini kendinize uygulamanız hüsranla sonuçlanabilir. Finansal piyasalar bazen o kadar oynaktır ki profesyonel yatırımcılar bile bu dalgalardan nasibini alır.

Kısa sürede para kazanmak diye bir şey yoktur. Şans eseri binlerce kişi arasından bir kişi böyle bir imkân sağladıysa piyasada sanki herkes kazanıyormuş gibi dedikodu yayılır. Unutmayın para kazanmak bu kadar kolay olsaydı size bu hikayeleri anlatan kişiler çok zengin olurdu. Ülkemizde Çiftlikbank, Banker olayları gibi dolandırıcılıklar sürekli olmuştur. Bundan sonra da yüksek ihtimal böyle vaatlerde bulunanlar çıkacaktır. Emekleriniz için, sevdikleriniz için bu tür girişimlerden uzak durun.

Yatırım yaparken şu sorulara cevap vermeniz iyi olur.

• Yatırımınızın amacı: Ev ya da araba almak mı? Tatil mi, düğün mü?
• Yatırımınızın süresi: 10 yıl, 5 yıl, 1 yıl, 6 ay…
• Yatırımınızın riski: Yüksek risk, orta risk, düşük risk…
• Yatırımınızın beklenen getirisi: Enflasyon oranında, enflasyon üzerinde vb.